Διαταραχές Διάθεσης (Κατάθλιψη)

 Διαταραχές Διάθεσης 

(Κατάθλιψη)

    Όπως αναφέρεται στο λεξικό της ΑPA (Αμερικάνικης Ψυχιατρικής Εταιρίας) οι διαταραχές διάθεσης σύμφωνα με το DSM, το διαγνωστικό εγχειρίδιο των ειδικών Ψυχικής Υγείας, είναι μια ψυχιατρική συνθήκη με κύρια χαρακτηριστικά την μακροχρόνια και επίμονη διατάραξη του συναισθήματος, όπως είναι η καταθλιπτική διαταραχή, η διπολική διαταραχή ή η επαγόμενη από ουσίες διαταραχή της διάθεσης. Επίσης περιλαμβάνονται οι διαταραχές διάθεσης εξαιτίας κάποιας γενικής ιατρικής συνθήκης η οποία πιστεύεται ότι προκαλεί συναισθηματικές αλλαγές. Συνήθως για να αποδοθεί η διάγνωση κάποιας διαταραχής της διάθεσης πρέπει να πληρούνται ορισμένα συγκεκριμένα κριτήρια. Το ίδιο βέβαια ισχύει και για κάθε άλλη διαταραχή. Παρακάτω θα περιγραφούν ορισμένα από τα κριτήρια τα οποία προσδιορίζουν την κατάθλιψη ή αλλιώς μείζων καταθλιπτική διαταραχή. 

    Προτού αναλυθούν τα κριτήρια σημαντικό είναι να γίνει κατανοήτο το τί είναι κατάθλιψη. Φυσικά υπάρχει πληθώρα πηγών που περιγράφουν τη κατάθλιψη στο διαδίκτυο. Υπάρχουν επίσης πολλές αφηγήσεις ανθρώπων που έχουν βιώσει μια τουλάχιστον φορά καταθλιπτικό επεισόδιο στη ζωή τους, ή έχουν διαγνωστεί με κατάθλιψη. Η συνετή όμως χρήση του όρου είναι κάτι παραπάνω από αναγκαία καθώς πολλές φορές μπορούν να δημιουργηθούν παρανοήσεις γύρω από ένα σημαντικό θέμα τόσο υγείας όσο και κοινωνικής πτυχής. Έτσι πρέπει να υπάρχει σωστή, τεκμηριωμένη και επιστημονική ενημέρωση γύρω από τις ψυχιατρικές διαταραχές. 

    Η κατάθλιψη λοιπόν είναι μια κοινή διαταραχή. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (WHO) η κατάθλιψη επηρεάζει 40 εκατομμύρια ανθρώπους ή το 4,3% του πληθυσμού στην Ευρώπη. Η διαταραχή αυτή επηρεάζει τη λειτουργικότητα του ατόμου στο κοινωνικό, ακαδημαϊκό, επαγγελματικό ή άλλους τομείς της ζωής του. Οι άνθρωποι που υποφέρουν από κατάθλιψη βιώνουν επίμονα συναισθήματα θλίψης, αβοηθητότητας και έλλειψη ενδιαφέροντος για δραστηριότητες οι οποίες μπορεί στο παρελθόν να τους προκαλούσαν ευχαρίστηση. Τα συναισθηματικά προβλήματα βέβαια, δεν διαχωρίζονται από το γνωστικό και το σωματικό κομμάτι του ανθρώπου όπου εκεί οι άνθρωποι με κατάθλιψη νιώθουν πόνο, αδυναμία ή αίσθημα ανημπόριας και πολλά πεπτικά προβλήματα. Η διατροφή διαταράσσεται και αυτό έχει συνέπειες τόσο συναισθηματικές όσο και γνωστικές. Παρατηρείται επίσης απώλεια συγκέντρωσης, μειωμένη ικανότητα μνήμης και δυσκολία στη λήψη αποφάσεων. Ταυτόχρονα η εικόνα που έχουν για τον εαυτό τους, το μέλλον και τους Άλλους διαταράσσεται αισθητά και χρωματίζεται περισσότερο αρνητικά.  

    Αυτά είναι ορισμένα από τα συμπτώματα της συγκεκριμένης διαταραχής. Η διάγνωση γίνεται από ειδικούς ψυχιάτρους και η θεραπεία συνίσταται σε φαρμακοθεραπεία όπου κρίνεται απαραίτητο ή και ψυχοθεραπεία η οποία διεξάγεται μεταξύ του θεραπευομένου και του ειδικού ψυχολόγου- ψυχοθεραπευτή. Τα δυο χαρακτηριστικά για την διάγνωση της καταθλιπτικής διαταραχής είναι η δυσλειτουργία και η δυσφορία. 

    Πολλές φορές η διάγνωση της καταθλιπτικής διαταραχής τρομάζει. Διάφοροι μύθοι είναι συνδεδεμένοι γύρω από την κατάθλιψη και πολλές φορές υποτιμάται ως μια εφήμερη συναισθηματική κατάσταση όπως το απλό συναίσθημα της θλίψης. Οι μύθοι και ο φόβος της επικοινωνίας γύρω από τις διαταραχές, διαιωνίζουν το στίγμα και το φόβο των ανθρώπων να μιλήσουν για τη συναισθηματική διαταραχή. Οι προκαταλήψεις αυτές εμποδίζουν πολλές φορές τους ανθρώπους να απευθυνθούν σε ένα ειδικό ψυχικής υγείας και να φροντίσουν τον εαυτό τους όπως ακριβώς θα έκαναν αν είχαν διαγνωστεί με ένα χρόνιο καρδιαγγειακό νόσημα ή με κάποια παροδική πνευμονία. 

    Οι διαταραχές της διάθεσης λοιπόν και συγκεκριμένα η κατάθλιψη είναι μια επίμονη και παρατεταμένη συναισθηματική κατάσταση όπου πλήττονται πολλοί τομείς της ζωής του ανθρώπου και η οποία επηρεάζει όχι μόνο τον ίδιο αλλά τους γύρω του και την κοινωνία. Οι διαστρεβλωμένες γνώσεις και πεποιθήσεις γύρω από τη κατάθλιψη διαιωνίζουν τις αρνητικές επιπτώσεις των διαταραχών στη κοινωνική σφαίρα εμποδίζοντας όχι μόνο την υγιή και πιο ευτυχισμένη ανάπτυξη του ατόμου αλλά και την ίδια τη πρόοδο της κοινωνίας προς μια κατεύθυνση με λιγότερες διακρίσεις, μικρότερο στίγμα και συνεπώς περισσότερη ελεύθερη ανάπτυξη. 

    Ο Van Gogh είχε πει δεν θα διάλεγα την τρέλα αν είχα επιλογή. Με τον ίδιο τρόπο η κατάθλιψη δεν είναι μια επιλογή ενός ανθρώπου. Δεν είναι η διαταραχή ενός τεμπέλη ή η διαταραχή κάποιου που δεν εκτιμά τα καλά που έχει στη ζωή του ή το γεγονός ότι έχει λιγότερα προβλήματα από κάποιους άλλους. Τα λόγια των ανθρώπων με αυτή τη διαταραχή μπορεί να είναι οι πιο δυνατές περιγραφές για το πώς ζει κανείς όταν έχει αυτή τη διαταραχή. Είναι σαν να είμαι σε μια μαύρη μπάλα και όλο και βυθίζομαι πιο βαθιά μέσα σε αυτή. Αυτή ήταν μια από τις πιο συγκλονιστικές περιγραφές του πώς βίωνε την κατάθλιψη ένας άνθρωπος με τον οποίο έχω δουλέψει στο παρελθόν. 

    Η αληθινή επαφή με το βίωμα του ανθρώπου και το πώς ο ίδιος βιώνει ό,τι βιώνει είναι ο μόνος δρόμος να υπερβούμε τα εμπόδια των προκαταλήψεων γύρω από τις ψυχικές διαταραχές. Η αγνή περιέργεια και η μετακίνηση μας από όσα νομίζουμε ότι γνωρίζουμε, το ειλικρινές ενδιαφέρον είναι εκείνα τα στοιχεία που μπορούν να συντελέσουν στην αντιμετώπιση του στίγματος και στην καλλιέργεια μιας κοινωνίας περισσότερο ανοιχτής να μιλήσει για τη ψυχική υγεία και τα προβλήματα των διαταραχών διάθεσης όπως η κατάθλιψη.