Όταν σήμερα τα επίπεδα του στρες είναι αυξημένα και η εκμάθηση και χρήση όλο και περισσότερων τεχνικών καταλήγει να είναι προϊόν ζήτησης, η χρήση και χορήγηση αγχολυτικών όλο και μεγαλύτερη, όπως και η χρήση άλλων ψυχοτρόπων ουσιών, καλούμαστε να αναζητήσουμε κάτι πέρα από το στρες και την ημέρευσή του. Σήμερα το στρες μοιάζει να τρέχει στο σώμα μας σαν ένα ατίθασο άλογο. Η ημέρευσή του διαρκές αίτημα με σκοπό να συνεχίσουμε να τρέχουμε στη κοινωνία της πληροφορίας και της ταχύτητας. Τι είναι όμως το στρες? Σε τι βοηθάει και πότε καταλήγει να είναι εξουθενωτικό με συνέπειες στη ζωή μας?
Όταν μιλάμε για στρες αναφερόμαστε στη φυσιολογική διεργασία του οργανισμού μας, που έρχεται αντιμέτωπος με νέες πληροφορίες, με νέα ερεθίσματα με οτιδήποτε μας "ξεβολεύει" από αυτό που έχουμε μάθει. Το στρες είναι ένας μηχανισμός απόκρισης σε νέα αντιλαμβανόμενα απειλητικά ερεθίσματα. Στρες βιώνουν όλοι οι ζωντανοί οργανισμοί. Είναι ένδειξη ζωής. Είναι μια προσπάθεια του οργανισμού να διατηρήσει την ομοιόσταση του και να παραμείνει σταθερός ώστε να αντιμετωπίσει τις επερχόμενες αντιξοότητες ή και τις ευχάριστες αλλαγές στη ζωή του πολλές φορές. Τις ευχάριστες αλλαγές ? Θα αναρωτηθεί κανείς με έκπληξη. Ακριβώς. Μπορούμε να βιώσουμε στρες κατά τη διάρκεια μιας νέας ευχάριστης αλλαγής στη ζωή μας όπως είναι το ξεκίνημα σε μια νέα εργασία που μας αρέσει ή όπως είναι το ξεκίνημα μιας νέας ερωτικής σχέσης. Βιώνουν όμως στρες και τα φυτά. Οργανισμοί που δεν χαρακτηρίζονται από πλουραλισμό συναισθημάτων όπως ο άνθρωπος. Αν δοκιμάσουμε να μετακινήσουμε ένα φυτό από το περιβάλλον στο οποίο βρίσκεται σε ένα νέο διαφορετικό χώρο, αμέσως θα γίνει αντιληπτή μια αλλαγή στα φύλλα του. Θα μαραζώσουν ίσως και θα χρειαστεί χρόνο μέχρι να ανακτήσει τη προγενέστερη αίγλη του και να προσαρμοστεί στις νέες συνθήκες. Είναι λοιπόν το στρες ένας προσαρμοστικός μηχανισμός.
Το στρες είναι ένας βιολογικός μηχανισμός που λειτουργεί ανεξάρτητα από την ανθρώπινη συνείδηση. Μπορούμε να απαλλαγούμε? Ευτυχώς είναι αδύνατο να απαλλαγούμε. Μια τέτοια αποδέσμευση θα οδηγούσε στην εξαφάνιση μας και κατά πάσα πιθανότητα δεν θα είχαμε επιβιώσει στην ιστορία της ανθρώπινης ύπαρξης πάνω στη γη. Δεν θα είχαμε καταφέρει να πετύχουμε πολλά από τα πράγματα που η ανθρωπότητα έχει επιτύχει και η πρόοδος στην ανθρώπινη κοινωνία δεν θα είχε υπάρξει ποτέ στο λεξιλόγιο μας.
Το χρόνιο στρες όμως, ο διαρκώς ενεργοποιημένος μηχανισμός της στρεσογόνου απόκρισης, καταλήγει να μετατρέπεται σε σκορπιό. Η ασυνείδητη υπερδραστηριότητα του καθιστά το σώμα μας σε μια διαρκή επαγρύπνηση για ένα κίνδυνο. Είμαστε στην τσίτα όλη την ώρα και αντιλαμβανόμαστε τους ώμους μας τεταμένους, το στομάχι μας κόμπο, τα πόδια μας σφιγμένα, τα χέρια μας ίσως μουδιασμένα. Το σώμα μας δίνει την πληροφορία που χρειαζόμαστε. Μας λέει με απλά λόγια είσαι στρεσαρισμένος.
Αν αυτή η πληροφορία υπάρχει χρόνια στο σώμα μας και εμείς την αγνοούμε ή την εξωραΐζουμε με διάφορους τρόπους, τότε μπορεί να γεννηθούν διάφορα συμπτώματα, διαταραχές οργανικές ή ψυχικές. Η άγνοια ενός στρεσογόνου ερεθίσματος από το παρελθόν μας, θα τοποθετηθεί στην αποθήκη του σώματος. Το σώμα θα αποκτήσει ευφράδεια λόγου, καθώς η γλώσσα μας δεν θα επικοινωνήσει ποτέ αυτό που μας στρέσαρε κατά το παρελθόν. Αν ποτέ δεν έρθει στη συνείδηση του ανθρώπου η απειλή ή η αλλαγή που βίωσε σε μια δεδομένη στιγμή της ζωής του τότε ένα νέο απειλητικό ερέθισμα θα δώσει στο σώμα μας την ευκαιρία να μιλήσει.
Η φυσιολογική ενεργοποίηση του στρες επιτρέπει στον άνθρωπο να αναρωτηθεί τι συμβαίνει τώρα? Τι αισθάνομαι και τι μου θυμίζει αυτό? Πηγαίνοντας πίσω στις αναμνήσεις, ανακαλύπτουμε την ιστορία μας. Ο Eric Hobsbawm υποστηρίζει πώς αυτό για το οποίο ψάχνουν οι ιστορικοί, υπάρχει στα αλήθεια. Ο σκοπός της ανίχνευσης της ιστορικής εξέλιξης, υποστηρίζει, δεν είναι να προβλέψει κανείς τι θα γίνει στο μέλλον. Εκείνο που μπορεί να κάνει είναι να ανακαλύψει τις μορφές και τους μηχανισμούς της ιστορικής αλλαγής. Αυτό και όχι οι προβλέψεις είναι που έχει άμεση σχέση με τη σημερινή κοινωνία και τις προοπτικές της, (απόσπασμα από το βιβλίο, Για την Ιστορία, Eric Hobsbawm, 1997).
Η προβολή της θέσης του ιστορικού στο πώς το σώμα αποθηκεύει τις στρεσογόνες ιστορίες, αναδεικνύει ακριβώς το πώς το σώμα και οι ψυχικές και συναισθηματικές μας λειτουργίες έφτασαν στο σημείο που είναι τώρα και τι προοπτικές υπάρχουν από δω και πέρα. Η επίγνωση της διεργασίας του στρες, του τρόπου με τον οποίο το σώμα μας είναι ενεργοποιημένο χρόνια εξαιτίας μιας απειλής που βιώσαμε στο παρελθόν αλλά δεν λεκτικοποιήσαμε ποτέ και δεν βιώσαμε συναισθηματικά ποτέ, η επίγνωση αυτή θα μπορούσε ίσως να βοηθήσει στην εξερεύνηση όλων αυτών των συναισθημάτων που καλύψαμε κάποτε και στην θέαση νέων προοπτικών για μια νέα μορφή ζωής που θέλουμε να οικοδομήσουμε.
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου