Η αυτεπίγνωση και οι πεποιθήσεις για τον εαυτό

  


 

    Ο Μέγα Αλέξανδρος ήθελε να κατακτήσει όλο τον κόσμο. Σύμφωνα με την αφήγηση του  Ψευδοκαλλισθενη (Ψευδοκαλλισθένους Αλεξάνδρου Βίος), ο Αλέξανδρος προτού ξεκινήσει την εκστρατεία του στη Περσία στάθηκε κοντά στα όρια του βασιλείου του και πέταξε ένα δόρυ. Αν το δόρυ προσγειωνόταν πέρα από τα όρια της δικής του αυτοκρατορίας τότε αυτό θα αποτελούσε δώρο θεών και θα ξεκινούσε την εκστρατεία του με τη βεβαιότητα ότι θα κυριαρχήσει. Όπως και έγινε.

    Όταν ο Δαρειος Γ' έμαθε για τις βούλες του Αλέξανδρου έστειλε επιστολή στην οποία εκσφενδόνιζε απειλές και ύβρις κατά του αυτοκράτορα, με σκοπό να τον αποτρέψει από την έναρξη ενός πολέμου. Δεν δίστασε μάλιστα να χλευάσει το βασίλειο του και τις στρατιωτικές δυνάμεις του.

    Και εδώ τα συναισθήματα και η ψυχοθεραπεία έρχονται να χαϊδέψουν με απαλό τρόπο την αρχαία ελληνική ιστορία, τους μύθους και τα γεγονότα ώστε να μας υπενθυμίσουν πόσο σημαντική είναι η αυτεπίγνωση, η πίστη στον εαυτό και η καλλιέργεια της αναγνώρισης των συναισθημάτων μας.

    Ο νεαρός Αλέξανδρος είχε μαθήτευσει δίπλα στον Αριστοτέλη. Είχε απολαύσει λοιπόν τη διδασκαλία των αισθήσεων. Εμπιστευόταν με ένα μοναδικό τρόπο τις αισθήσεις του και μάλιστα λέγεται ότι ένα από τα κύρια "μαθήματα" ήταν η αναγνώριση και γνώση των φυτών, των πτηνών και οποιουδήποτε αλλού ζωντανού οργανισμού στη φύση. Φανταστείτε να μπορούσατε να αναγνωρίζετε  με κλειστά μάτια και χρησιμοποιώντας μόνο την όσφρηση τα δέντρα ή τα φυτά που σας περιβάλλουν καθώς  απολαμβάνετε ένα περίπατο στο κοντινό δάσος του τόπου σας. Αυτό είχε μάθει ο Αλέξανδρος να το κάνει με άριστο τρόπο.

    Ακόμη θα αναρωτιέστε τι σχέση έχει η ψυχοθεραπεία και τα συναισθήματα με το μέγα Αλέξανδρο. Εύλογα!

    Ο Μέγα Αλέξανδρος ως μαθητής του Αριστοτέλη είχε μάθει επίσης ότι "η πίστη ότι αριστεύει στη γνώση των ιδιοτήτων που έχει διδαχτεί ήταν εκείνο που βοηθά κάποιον να αγνοεί το χλευασμό των άλλων".

    Τις περισσότερες φορές αμφιβάλλουμε για τις δυνάμεις μας. Αμφιβάλλουμε για τις επιθυμίες μας. Ακόμη περισσότερο αμφισβητούμε τον εαυτό μας και παραγνωρίζουμε τα επιτεύγματα μας, βιώνοντας απέραντη θλίψη, πόνο και οργή ή και ενοχές ανάλογα τη περίσταση και την κοινωνική αλληλεπίδραση.

    Η ψυχοθεραπεία και η δυναμική σχέση που αναπτύσσεται σταδιακά ενισχύει την εικόνα του ανθρώπου για τον εαυτό του και για τις σχέσεις του με τους άλλους. Ξεκινάει από μια βαθιά προσπάθεια να γνωρίσει κάνεις τις πιο μύχιες πτυχές του εαυτού του, να αφουγκραστεί την ιστορία του, να ανακαλύψει αλλά πολύ περισσότερο να πιστέψει στις δυνάμεις του. Μέσα από το ψυχοθεραπευτικό ταξίδι ο άνθρωπος αναγνωρίζει τα συναισθήματα του, ακούει ενεργητικά τις αισθήσεις του και τις σωματικές του αντιδράσεις και μαθαίνει να διακρίνει τα εξωτερικά γεγονότα από τις ερμηνείες του γι' αυτά.

    Αν γνωρίζαμε οι άνθρωποι τις δυνάμεις μας, τις δυνατότητές μας και τις πηγές από τις οποίες αντλούμε ενέργεια ώστε να επιβιώνουμε δυναμικά τραυματικών συμβάντων στη ζωή μας, αλλά και αν πιστεύαμε σε αυτή τη γνώση, θα μπορούσαμε να απολαύσουμε τη ζωή σπιθαμή προς σπιθαμή. Έχουμε όμως ανατραφεί με ένα αυστηρό κώδικα ηθικής, ανταγωνισμού και καθορισμού κάλπικων υψηλών προσδοκιών. 

    Συχνά, παγιδευόμαστε σε νοητικές διαστρεβλώσεις, εστιάζοντας με ένα σωληνοειδή τρόπο την προσοχή μας στα αρνητικά συμβάντα και τις αδυναμίες μας. Αντιδρούμε ως αν οι αντιλήψεις μας για τα πράγματα να είναι αληθινές ενώ η πραγματικότητα και η διεύρυνση της οπτικής, μπορεί να προσφέρει μια συνολικότερη εικόνα των όσων συμβαίνουν. Παγιδευόμαστε στα ερεθίσματα που πυροδοτούν βαθιά συναισθήματα θλίψης, οργής, κακίας, μνησικακίας, φόβου και ανασφάλειας, ενώ αν καλλιεργούσαμε την πεποίθηση ότι είμαστε άνθρωποι που έχουν επιβιώσει, άνθρωποι που είναι ικανοί, άνθρωποι που αξίζουν απλώς και μόνο επειδή είναι άνθρωποι, θα αγνοούσαμε το χλευασμό εκ των έξω. 

    Η πίστη στις δυνάμεις μας, η πίστη στην επιλογή μας και η πίστη στην ανάληψη της ευθύνης καλλιεργείται μέσα στο ψυχοθεραπευτικό πλαίσιο, μέσα από το διάλογο και την επίσκεψη σε μνήμες, την αναβίωση και το ονείρεμα του αύριο.   

  

*Το παρόν άρθρο αποτελεί έμπνευση από το βιβλίο Η ιστορία των Συναισθημάτων του Dr Richard Firth Godbeher, (2022). 

Σχόλια