Υπάρχει μια κοινωνική παιδαγωγική η οποία ευαγγελίζεται διαρκώς το λάθος και το σωστό. Η καθημερινότητα μας είναι γεμάτη από παραδείγματα που αφορούν στη σωστή συμπεριφορά, σωστή αντίδραση, σωστή απάντηση ή στη λάθος απόκριση, λάθος επιλογή, λάθος παρέμβαση και η λίστα των σωστών και λάθος πραγμάτων παραμένει αέναη. Η αγωνία για τη σωστή επιλογή συντρόφου, το άγχος για τη σωστή επαγγελματική καριέρα, η υπερένταση για την αποφυγή του λάθος δρόμου στη διαδρομή για αυτό που ονομάζεται ζωή καταπίνει διαρκώς τις καρδιές των ανθρώπων και η αγωνία μετατρέπεται σε ένα καλά μαθημένο συναίσθημα που αποκλείει πολλές φορές πολλά άλλα που θα μπορούσαν να χρωματίζουν τη συναισθηματική βεντάλια μας.
Διαρκώς αναρωτιόμαστε πώς θα ήταν σωστό να χειριστούμε εκείνη ή την άλλη κατάσταση. Και διαρκώς βυθιζόμαστε σε ατελέσφορες σκέψεις και απορίες προσμένοντας μια κοινωνική αποδοχή ή την αποδοχή ενός εξωτερικού κριτή. Το σωστό και το λάθος σαν να ενέχουν την ύπαρξη μιας απατηλής, αόρατης δύναμης η οποία μπορεί να αποφασίζει. Το σωστό και το λάθος ακούγεται σαν είναι λάθος σου αυτή η επαγγελματική καριέρα, εσύ φταις που την επέλεξες. Η διπολική αυτή στάση ενισχύει πολλές φορές ένα κλίμα συγκρούσεων και επιτείνει την επιθετικότητα.
Αυτές οι συγκρούσεις μπορεί να είναι όχι μόνο διαπροσωπικές αλλά και ενδοπροσωπικές. Συγκρούσεις και επιθέσεις προς τον Άλλο, αυτομαστιγώματα και σκληρή πολλές φορές ανίερη επικριτικότητα που στον Άλλο δεν θα τολμούσαμε αλλά για τον εαυτό μας, διαρρηγνύουμε τους κανόνες σεβασμού. Αν δεν θέλουμε να πληγώνουμε τους άλλους τότε γιατί πληγώνουμε τον εαυτό μας?
Όλα τα κοινωνικά πρότυπα, οι συνήθειες ή και οι κανόνες σύμφωνα με τους οποίους δρούμε είναι πρότυπα που έχουμε εσωτερικεύσει κατά τη διάρκεια της ζωής μας. Κανένα παιδί δε γεννιέται με την ικανότητα ή την εσωτερική απαίτηση να επιλέξει τη σωστή επαγγελματική πορεία και να μαστιγώσει τον εαυτό του αν νιώσει ότι ήταν λάθος. Όλα τα κριτήρια που ορίζουν κάτι ως σωστό ή λάθος τίθενται έπειτα μέσα από τις κοινωνικές συμβάσεις και τους κώδικες επικοινωνίας που θεσπίζονται.
Ένα παιδί φαντάζεται, εμπλέκεται στο συμβολικό παιχνίδι, ταξιδεύει στη φαντασία, διαβάζει ή και ακούει παραμύθια, εμπλέκεται με τρόπο ενεργό στη δημιουργία και πειραματίζεται. Οι προσπάθειες του δεν αποβαίνουν άκαρπες κατά τη διάρκεια του παιχνιδιού καθώς σκοπός δεν είναι η επιτυχία αλλά η άντληση ευχαρίστησης μέσα από τη δημιουργία και την μάθηση νέων πραγμάτων. Με άλλα λόγια η ανοιχτότητα σε νέες εμπειρίες.
Τα δίπολα μονάχα μας εγκλωβίζουν στη δυστυχία. Το σωστό και το λάθος αξιώνουν από μας πράγματα που διόλου δεν υπάρχουν. Εκείνο που έχουμε να ανακαλύψουμε στο παιχνίδι μας, στο παιχνίδι των επιλόγων μας ως ενήλικες είναι η έννοια της ευθύνης και της συνείδησης. Έχουμε να καλλιεργήσουμε τη χρήση της ευθύνης για τις επιλογές μας, όντας ενεργοί και συνειδητοί ως προς τις συνθήκες κάτω από τις οποίες επιλέξαμε, τις σκέψεις μας και τα συναισθήματά μας.
Σύμφωνα με τον Gabor Mate, η ανάληψη της ευθύνης αντιστοιχεί στην συνειδητοποίηση των επιδράσεων που έχουν οι πράξεις μου και στην ανάληψη δράσης ώστε να γίνει η εκκαθάριση. Η ανάληψη της ευθύνης για τις επιλογές μου, έχει να κάνει με αυτό που στην αρχαία ελληνική τραγωδία παρουσιάζεται ως κάθαρση του ήρωα αλλά και των θεατών που παρακολουθούν τη παράσταση. Μοιάζει με εκείνο το συναίσθημα της υπέρβασης και της πλήρους συνένωσης με κάτι που είναι μεγαλύτερο από εμένα. Μοιάζει με τη κάθαρση έπειτα από το σπάσιμο ενός παλιού μοτίβου που διαιώνιζε την αυτο-επικριτικότητα.
Η επιλογή να αναλάβω να διαχειριστώ τις συνέπειες των επιλογών μου, με πλήρη επίγνωση είναι μεγάλη ευθύνη. Αλλά αυτό δεν έχει να κάνει με το αν είναι σωστές ή λανθασμένες. Το αυτομαστίγωμα είναι κάτι που χρειάζεται να αποσβέσουμε από τις μαθημένες δεξιότητες μας. Νευρολογικά η απόσβεση παλιών συνηθειών ξεκινά όταν παύει η χρήση τους. Έτσι η διπολική σκέψη του σωστού και του λάθους, μπορεί να αποσβεστεί όταν θα μάθουμε να είμαστε περισσότερο ευγενικοί με τον εαυτό μας, όταν θα μάθουμε να αναλαμβάνουμε την ευθύνη των επιλογών και των συνεπειών τους, με θάρρος και σθένος που εκπηγάζει από την εμπιστοσύνη στα πιστεύω μας, τα θέλω μας και τις προθέσεις μας.
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου