Πρόσφατα είχα επισκεφτεί τη Νάπολη. Ήταν ένα ταξίδι το οποίο με έκανε να νιώσω απ' τη πρώτη στιγμή που κατέβηκα από το αεροπλάνο, μέχρι και τη στιγμή που επιβιβάστηκα στην πτήση της επιστροφής, σαν να ήμουν σε μια οικεία ξένη χώρα. Αισθανόμουν σαν να έβλεπα την ελληνική κουλτούρα, να μύριζα τις μυρωδιές και να άκουγα το θόρυβο και το ταπεραμέντο των ελληνικών φωνών σε μια ξένη πολιτεία. Έβλεπα σε εκείνους τους Ιταλούς αυτό που στην ελληνική κουλτούρα με απωθεί και σε εκείνους μου ταίριαζε και με μαγνήτιζε με ένα ασαφή και απροσδιόριστο τρόπο.
Εκείνο που με εξέπληξε ήταν η φανερή ομοιότητα ανάμεσα στις δυο κουλτούρες να φωνάζουν όταν διαφωνούν. Οι άνθρωποι στο δρόμο τσακώνονταν με ένα τόσο οικείο τρόπο. Φώναζαν, αντάλλασσαν βρισιές, τα πρόσωπα τους ήταν κάθιδρα και αναψοκοκκινισμένα. Γιατί τα διηγούμαι αυτά;
Διαβάζοντας σήμερα ένα newsletter από την θεραπεύτρια Nedra Glover Tawwab, με τίτλο Μπορείς να διαφωνείς με σεβασμό (You can disagree, respectfully), ο νους μου αμέσως επισκέφτηκε αυτές τις δυο κουλτούρες. Σκέφτομαι πόσο ανοίκειο μπορεί να φαίνεται κάτι τέτοιο σε λαούς με πληθωρικό ταπεραμέντο σαν κι αυτούς.
Πόσες φορές δεν κάτσαμε σ' ένα οικογενειακό τραπέζι και είχε προηγηθεί ένας άτυπος κανόνας που έλεγε "σήμερα δεν θα μιλήσουμε για πολιτική". Ο κανόνας αυτός έσπαζε αστραπιαία κατά τη διάρκεια της συνάθροισης και ο τσακωμός φούντωνε και γινόταν καυγάς. Ο ένας εξαπέλυε προσβολές για τις απόψεις του άλλου. Το πώς κατέληγε είναι κάτι το οποίο έχει διάφορες εκδοχές. Άλλοτε κάποιος απομακρυνόταν και μπορεί να πήγαινε στο δωμάτιο του, άλλοτε οι συμμετέχοντες μόνιαζαν και άλλοτε έμενε να πλανιέται στον αέρα μια υπόκωφη μα τόσο βαριά πίκρα.
Όταν διαφωνούμε με τον άλλο, έχουμε την τάση να κινούμαστε με ένα έντονο ύφος εναντίον της άποψής του και υπερ της δικής μας. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να ενισχύεται η δική μας άποψη όλο και περισσότερο. Λειτουργούμε δηλαδή με ένα τρόπο προπαγανδιστικό υπερ της άποψης μας. Γινόμαστε η μοναδική αυθεντία στο τραπέζι. Το μήνυμα που εκπέμπουμε είναι ότι "εγώ ξέρω". Πόσο χαρακτηριστική φράση στην Ελλάδα ε; Συχνά ακούμε το "ξέρεις ποιος είμαι εγώ, εγώ θα σου πω ή δεν θα μου πεις εσύ τι θα κάνω" και άλλα τέτοια.
Γιατί κάνουμε αυτές τις δηλώσεις;
- Πιστεύουμε ότι ο τρόπος ύπαρξης μας είναι ο μοναδικός τρόπος να υπάρχει κανείς
- Ο τρόπος που κάνουμε τα πράγματα είναι ο μοναδικός τρόπος
- Η δική μας θέαση του κόσμου είναι η σωστή
Στη πραγματικότητα αυτό που κάνουμε είναι ότι αραδιάζουμε ιδέες, αντιλήψεις, απόψεις και προτιμήσεις. Όταν αντιμάχομαι την άποψη κάποιου ή τον τρόπο ζωής κάποιου αυτό που λέω με άγαρμπο και επιθετικό τρόπο είναι ότι αυτό δεν δουλεύει έτσι για 'μένα ή αυτό δεν μου ταιριάζει εμένα. Το ότι Εγώ δεν συμφωνώ με το δικό σου τρόπο ζωής δεν σημαίνει ότι αυτός ο τρόπος ζωής δεν δουλεύει για 'σένα ή δεν είναι σύμφωνος με τις δικές σου αξίες και ηθική. Αλλά θυμώνουμε τόσο όταν ακούμε τον άλλο γιατί :
- είμαστε βαθιά προσκολλημένοι στις ιδεολογίες μας
- ίσως νιώθουμε ότι απειλείται το σύστημα των πεποιθήσεων μας
- ίσως αισθανόμαστε ότι κρινόμαστε
- μπορεί να νιώθουμε ότι ο άλλος δεν ανταποκρίνεται σε αυτό που του λέμε
- γιατί μπορεί να αντιλαμβανόμαστε ότι δεν είμαστε βοηθητικοί για τον άλλο (παρά το γεγονός ότι δεν μας το ζήτησε)
- γιατί μπορεί να θέλουμε να έρθουμε κοντά με τον άλλο αλλά τελικά οι απόψεις μας, μάς χωρίζουν
Ενώ λοιπόν μπορεί να συμβαίνουν πολλά από τα παραπάνω υπάρχει μια μαγεία σε κόσμους όπως οι νότιοι Ιταλοί και η Ελλάδα. Η μαγεία είναι ότι μπορεί να διαφωνούμε σε κάποιο τραπέζι αλλά έχουμε παραδείγματα που μας αποδεικνύουν ότι μπορούμε να μονιάσουμε γιατί πάνω από τις ιδέες μας μπορούν να μπουν η αγάπη, το αίσθημα του μαζί και η συντροφικότητα. Όπως έλεγαν οι δάσκαλοι Βασιλείου και αυτό μας το περνάνε οι δικοί μας δάσκαλοι με τη σειρά τους, ας κρατήσουμε τις ιδέες μας χώρια και τις καρδιές μας μαζί.
Εσύ για ποια θέματα διαφωνείς με κάποιον με τον οποίο είστε κοντά και νοιάζεστε ο ένας για τον άλλο; Πώς εκφράζετε τις διαφωνίες σας; Πώς επανορθώνετε τη διαφωνία σας;
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου